Światowy kocioł („Sekretne wojny Mossadu” Yvonnick Denoël)

Recenzja małża :)

„Sekretne wojny Mossadu” Yvonnick Denoël

wyd. Czarna Owca

rok: 2013

str. 368

Ocena: 5/6

Powstające po II Wojnie Światowej państwo Izrael, zewsząd otoczone przez wrogie kraje arabskie, musiało, i nadal musi, radzić sobie z problemami wynikającymi z takiego, a nie innego sąsiedztwa. Podstawę sukcesu tego „miejsca na ziemi” stanowi uzyskana i utrzymana przewaga. Lektura książki „Sekretne wojny Mossadu”, której autorem jest Yvannick Denoël, pozwala wysnuć wniosek graniczący z pewnością, że w głównej mierze ten cel został osiągnięty dzięki izraelskiemu Instytutowi Wywiadu i Zadań Specjalnych. Tę przydługą i nieciekawą nazwę da się zastąpić jednym słowem, pobudzającym wyobraźnię i jednocześnie wiejącym grozą – MOSSAD. Zapewniam, że lektura „Sektetnych...” dostarcza naprawdę wielu informacji i uchyla rąbka tajemnicy o samej organizacji i nie tylko.

Autor bardzo swobodnie obraca się w temacie służb wywiadowczych, nic dziwnego, w końcu nie jest to jego pierwsza książka traktująca o tym zagadnieniu. Mało tego, jest historykiem specjalizującym się w tym temacie. Oczywiście jak na szpiegów przystało, autor pisze pod pseudonimem i znalezienie o nim jakichkolwiek informacji, czy też zdjęć, stanowi nie lada problem. Ta anonimowość pozwala przypuszczać, że pisarz może być związany ze służbami specjalnymi. Uzyskuje w ten sposób również pewien margines bezpieczeństwa, choć dziś wiem, że ci o których ta książka jest, na pewno dokładnie wiedzą, kim jest autor i gdzie przebywa – tak na wszelki wypadek, gdyby należało zareagować.

Sama książka niestety nie posiada ilustracji – choć z drugiej strony, jakby się zastanowić, to jakie ilustracje mogłyby się tam znaleźć? Fotografie agentów, narzędzia wykorzystywane przez szpiegów, czy może zdjęcia miejsc gdzie były przeprowadzane operacje? Żadna służba nie chciałaby się czymś takim chwalić, zresztą Yvannick Denoël tak ciekawie posługuje się słowem, że obrazki i mapy są po prostu zbędne. Nie wiem czy to autor, czy też wydawca „Czarna Owca” wybrał okładkę, ale trafia ona w samo sedno. Obrazuje charakter Mossadu – bezwzględnej i profesjonalnej służby, która nie waha się likwidować przeciwników.

Sekretne wojny Mossadu to pasjonująca historia powstania i działania izraelskich służb wywiadowczych: Mossad, Szin Bet oaz Aman. Książka przedstawia rywalizację tych organizacji oraz ich współpracę. Zawsze jednak na piedestale stoi tytułowy Mossad. Okazuje się, że służba w tej organizacji otwiera drogę do wielu lukratywnych stanowisk w prywatnych firmach. Ogrom faktów przedstawionych w książce zapiera dech w piersi i daje do myślenia, a co najważniejsze - pozwala inaczej spojrzeć na decyzje polityczne. Kolejne strony zapisane są dziejami ludzi związanych z Mossadem, pojawiają się tu takie nazwiska jak Peres czy Milchan oraz wiele innych. Dowiadujemy się, jak zawiła i rozległa jest sieć powiązań świata biznesu i polityki. Mało tego, poznamy historię i zasady istnienia i finansowania OWP czy też Hezbollahu oraz problemy jakie z tego wynikały dla Izreala. W książce zaprezentowane zostają mniej i bardziej znane operacje realizowane przez Mossad. Wśród nich zabójstwa, handel bronią czy też wykradanie tajemnic handlowych. Mamy okazję dowiedzieć się co robią islamscy ekstremiści w Paryżu, Ameryce Południowej i dlaczego w latach 70-80 Cypr był bardzo niebezpiecznym miejscem. Historie ukazane w „Sekretnych wojnach Mossadu” pokazują dlaczego ta służba wywiadowcza z małego i młodego Izreale stała się wzorem do naśladowania dla wielkiej organizacji jaką jest CIA. Od lat 40 w historii Mossadu zdarzały się liczne wpadki, szeroko komentowane przez opinię publiczną, często też zmieniali się ich sojusznicy i bliscy współpracownicy. W książce odnajdziemy również polskie akcenty. Każdy z rozdziałów mógłby stanowić osobny scenariusz dla wysokiej klasy filmu szpiegowskiego, czy też sensacyjnego. Powiązania między poszczególnymi organizacjami, operacjami i wydarzeniami są tak szerokie, że wiele nazwisk przewija się przez kolejne, czasami bardzo odległe od siebie strony. Niestety nie cechuję się szczególnie dobrą pamięcią do nazwisk, więc było to dla mnie dość uciążliwe – no cóż widać nie mógłbym być agentem :)

Lektura Sekretnych wojen Mossadu, jak już wcześniej wspomniałem, niejednokrotnie przyprawia o zawrót głowy i gdyby nie to, że obiecałem sobie, że będę ją czytać tylko w pociągu podczas drogi na i z uczelni, to pewnie przeczytałbym ją w jeden dzień. Po tej lekturze nasuwają mi się dwa spostrzeżenia. Po pierwsze - jeśli książka opisuje takie, czasami nieprawdopodobne zdarzenia, to co jeszcze jest owiane tajemnicą i o czym na pewno nigdy nie usłyszymy? Po drugie - jak wielu mijanych przeze mnie ludzi jest agentami, szpiegami czy też terrorystami? Szczerze zachęcam do lektury.

Artur Borowski